TANGO DÖRT BÜYÜK ORKESTRA, CARLOS Dİ SARLİ

CARLOS Dİ SARLİ- EL SEÑOR DEL TANGO – 1903-1960

Hiç kuşkusuz, kendine has tarzıyla tango camiasının en büyük ustalarından biridir Carlos Di Sarli. Besteci, piyanist, orkestra şefi, aranjör, El Señor del Tango.

Di Sarli, 7 Ocak 1903’te Arjantin’in güneyinde bulunan Bahia Blanca’da İtalyan göçmeni bir ailenin sekizinci çocuğu olarak dünyaya gelir.

Di Sarli’yi internet ortamlarında gördüğümüz siyah gözlüklü fotoğraflarıyla biliriz. Oysa bu fotoğrafların arkasında acı bir hikâye yatar. Babası bir silah dükkânı sahibidir. Di Sarli 13 yaşlarında babasının dükkânında çalışırken silahlardan birinin ateş almasıyla gözlerinden birini kaybeder ve bu olaydan sonra ömrünün sonuna kadar gözlük takmak zorunda kalır.

Di Sarli, 1934 yılında orkestrası “Sexteto Di Sarli” ismiyle müzikal yolculuğuna devam eder. Bu yıl orkestrasıyla birlikte Kafe Germinal’de konserler verir. Bu gösteri günlerinin birinde kafe sahibi Di Sarli’den gözlüğünü çıkarmasını ister, oysa Di Sarli gözlüğü keyfi takmamaktadır. Di Sarli, kafe sahibiyle tartışır ve Buenos Aires’ten ayrılır. Sonra orkestra “Orquesta Tipica Novel” ismini alır. 1936 yılında tekrar orkestrasına döner, bu dönemde herhangi bir kayıt yapmaz.

1941- 1942 yıllarındaki şarkılarda Di Sarli tempoyu yavaşlatır, öze dönüşün bir başka işareti de budur. Şarkılarda cümleler uzar, duygular ön plana çıkar. Duygulara sesiyle Alberto Podesta beden olur.

1944’te Di Sarli orkestrasının tarzının melankolikleştiği görülür. Bu dönem bu melankolikliğe Jorge Durán’ın sıcak sesi eşlik eder. Sonrasında 1948 yılına kadar orkestraya Alberto Podesta ve 1948’de Oscar Serpa eşlik eder. 1948’de Di Sarli orkestradan ayrılır.

Tangonun müzikal tarihine baktığımızda dönemine göre çığır açan yahut ekol yaratan birçok sanatçı görülür. Di Sarli tango müziğine giriş yaptığında Roberto Firpo ve Francisco Canaro geleneği takip eden orkestralardır.

Aynı zaman dilimde Julio De Caro yenilikçiliğin sembolü olmuş, ekol yaratmıştır. Di Sarli bu iki tarzı benimsememiş, kendi tarzını yaratmıştır.

Lirik tarzda esas olanın melodi olduğunu düşünürsek yaylılar onun müziğinde büyük önem taşır, melodiler genel olarak kemanlar tarafından çalınır. Kimi zaman melodilerin ifade edilişinde kemanlara bandoneonlar kimi zaman piyano eşlik eder. Bandoneonlar genel olarak ritm verirken kimi şarkıların bazı cümlelerinde bağımsız olarak melodiyi çaldığı da olur. Bandoneonla kemanın melodiyi birlikte çaldığı anlar bizi büyüler.

Di Sarli tarzının önemli ayrım noktalarını ifade ederken müzikteki “Kadans/Muhteşem Bitiriş” kavramına değinmek gerekir. Kadans müzikal olarak “bir müzik cümlesinin akorların durucu/yürüyücü özelliklerden yararlanılarak durgu (karar, kalış, bitiş) etkisi vermek için birbirine bağlanması” şeklinde ifade edilmektedir.

Kadanslar tango bestecilerinin imzası haline gelmiştir. Bir şarkının Di Sarli şarkısı olduğunu son iki vuruştan anlamak gayet mümkündür. Tango şarkıları genel olarak 1-3-1 yarı zaman (double time) ritminde, müzikal olarak 1-5-1 aralığında biter. 1 rakamı şarkının tonunun ilk notasını ifade eder. Bunu şöyle örneklendirebiliriz. Şarkının tonunun do majör olduğunu düşünelim. Bitiriş genel olarak do-sol-do şeklinde gerçekleşir. Di Sarli ikinci vuruşu (5) tüm orkestra ile güçlü, son vuruşu piyano ile daha güçsüz ama parlak çalar.

Di Sarli’nin tango derslerinde ve milongalarda en çok çalınan şarkılarından biri “Bahia Blanca”dır. Bu şarkı, Di Sarli tarafından 1958’de ölümünden kısa bir süre önce kaydedilen son şarkıdır. Di Sarli bu şarkıyı doğduğu kent Bahia Blanca’ya adar.